دیابت ملیتوس (شیرین) بر نحوه استفاده بدن از قند خون (گلوکز) تأثیر می گذارد. گلوکز برای سلامتی بدن ضروری بوده و منبع مهم انرژی برای ساخته شدن ماهیچه‌ها و بافت‌های بدن و همچنین منبع اصلی سوخت مغز می باشد.
این بیماری می تواند منجر به ایجاد قند اضافی در خون شما و در نتیجه سبب مشکلات جدی سلامتی شود.
انواع :
- نوع ۱
- نوع ۲
- پیش دیابت
- دیابت بارداری
پیش دیابت زمانی رخ می دهد که سطح قند خون شما بالاتر از حد طبیعی باشد، اما به اندازه ای بالا نباشد که به عنوان دیابت طبقه بندی شود. یعنی پیش دیابت اغلب پیش ساز دیابت است مگر اینکه اقدامات مناسب برای پیشگیری از پیشرفت آن انجام شود.
دیابت بارداری در دوران بارداری رخ می دهد و ممکن است پس از زایمان برطرف شود.
چه زمانی بیمار نیاز به استفاده از دارو دارد؟
برای مشاهده مشخصات و خرید انواع سرنگ انسولین کلیک کنید.
برای مشاهده مشخصات برندهای سر سوزن قلم انسولین کلیک کنید.
علائم
علائم، بسته به میزان افزایش قند خون شما متفاوت است. برخی از افراد، به ویژه آنهایی که مبتلا به پیش دیابت یا نوع ۲ هستند، ممکن است گاهی علائمی را تجربه نکنند. در نوع ۱، علائم به سرعت ظاهر می شوند و شدیدتر می شوند.
برخی از علائم و نشانه های دیابت نوع ۱ و نوع ۲ عبارتند از:
افزایش تشنگی
تکرر ادرار
گرسنگی شدید
کاهش وزن بی دلیل
وجود کتون در ادرار
خستگی
تحریک پذیری
تاری دید
زخم هایی که دیر التیام می یابند
عفونت های مکرر مانند عفونت لثه یا پوست و عفونت های واژن
نوع ۱ این بیماری می تواند در هر سنی ایجاد شود، اگرچه اغلب در دوران کودکی یا نوجوانی ظاهر می شود. نوع ۲ آن شایع تر است و می تواند در هر سنی ایجاد شود، اگرچه در افراد بالای ۴۰ سال شایع تر است.
چه زمانی بیمار نیاز به استفاده از دارو دارد؟
علل ایجاد بیماری
برای درک بیماری، ابتدا باید بدانید که بطور معمول چگونه گلوکز در بدن پردازش می شود:
نحوه عملکرد انسولین:
انسولین هورمونی است که از غده ای که در پشت و زیر معده (لوزالمعده) قرار دارد ترشح می شود. پانکراس انسولین را در جریان خون ترشح می کند. انسولین گردش می کند و قند را قادر می سازد وارد سلول های شما شود. انسولین میزان قند موجود در جریان خون را کاهش می دهد. با کاهش سطح قند خون، ترشح انسولین از پانکراس نیز کاهش می یابد.
نقش گلوکز
گلوکز (قند خون) منبع انرژی برای سلول‌هایی است که ماهیچه‌ها و سایر بافت‌ها را می‌سازند؛و از دو منبع اصلی به دست می آید: غذا و کبد.
قند در جریان خون جذب می شود و در آنجا با کمک انسولین وارد سلول ها می شود. کبد شما گلوکز را ذخیره و تولید می کند.
هنگامی که سطح گلوکز شما پایین است، مانند زمانی که مدتی است غذا نخورده اید، کبد گلیکوژن ذخیره شده را به گلوکز تجزیه می کند تا سطح گلوکز شما را در محدوده طبیعی نگه دارد.
علل دیابت نوع ۱
علت دقیق نوع ۱ ناشناخته است. آنچه شناخته شده است این است که سیستم ایمنی بدن شما (که به طور معمول با باکتری ها یا ویروس های مضر مبارزه می کند ) به سلول های تولید کننده انسولین در لوزالمعده حمله کرده و آنها را از بین می برد. این باعث می شود شما انسولین کم یا بدون انسولین داشته باشید. به جای اینکه به سلول های شما منتقل شود، قند در جریان خون انباشته می شود.
تصور می شود که انسولین نوع ۱ به دلیل ترکیبی از حساسیت ژنتیکی و عوامل محیطی ایجاد می شود، اگرچه دقیقاً این عوامل هنوز مشخص نیست.
علل پیش دیابت و نوع ۲
در پیش دیابت (که می تواند منجر به دیابت نوع ۲ شود) و در نوع ۲، سلول های شما در برابر عملکرد انسولین مقاوم میشوند و پانکراس شما قادر به تولید انسولین کافی برای غلبه بر این مقاومت نیست. قند به جای حرکت به داخل سلول‌های شما در جایی که برای انرژی مورد نیاز است، در جریان خون شما تجمع می‌یابد.
اینکه دقیقاً چرا این اتفاق می افتد نامشخص است، اگرچه اعتقاد بر این است که عوامل ژنتیکی و محیطی نیز در ایجاد نوع ۲ نقش دارند. اضافه وزن به شدت با ابتلا به نوع ۲ مرتبط است.
عوامل خطر
عوامل خطر به نوع بیماری بستگی دارند:
عوامل خطر برای نوع ۱
اگرچه علت دقیق نوع ۱ ناشناخته است، عواملی که ممکن است نشان دهنده افزایش خطر باشند عبارتند از:
سابقه خانوادگی: اگر والدین یا خواهر و برادری مبتلا به نوع ۱ باشند، خطر شما افزایش می یابد.
فاکتورهای محیطی: شرایطی مانند قرار گرفتن در معرض یک بیماری ویروسی احتمالاً نقشی در نوع ۱ دارد.
وجود سلول های تخریب کننده سیستم ایمنی (اتوآنتی بادی): گاهی اوقات اعضای خانواده ی فرد مبتلا به نوع ۱ جهت احتمال وجود اتوآنتی بادی در خونشان آزمایش می شوند. اگر این اتوآنتی بادی ها را دارید، خطر ابتلا به نوع ۱ در شما افزایش می یابد.
جغرافیا: برخی از کشورها، مانند فنلاند و سوئد، نرخ بالاتری از نوع ۱ دارند.
باید و نبایدهای مصرف انسولین در بیماران
برای مشاهده مشخصات و خرید انواع سرنگ انسولین کلیک کنید.
برای مشاهده مشخصات برندهای سر سوزن قلم انسولین کلیک کنید.
عوامل خطر برای پیش دیابت و نوع ۲
محققان به طور کامل کشف نکرده اند که چرا برخی افراد به پیش دیابت و نوع ۲ مبتلا می شوند و برخی دیگر به این بیماری مبتلا نمی شوند. برخی عوامل می توانند عامل خطر ابتلا را افزایش دهند، از جمله:
وزن: هرچه بافت چربی بیشتری داشته باشید، سلول های شما در برابر انسولین مقاوم تر می شوند.
عدم تحرک: هرچه فعالیت کمتری داشته باشید، احتمال خطر ابتلا بیشتر است. فعالیت بدنی به شما کمک می کند وزن خود را کنترل کنید و گلوکز را به عنوان انرژی مصرف کنید .
سابقه خانوادگی: اگر والدین یا خواهر و برادری مبتلا به نوع ۲ باشند، خطر ابتلای شما افزایش می یابد.
نژاد یا قومی: اگرچه علت هنوز مشخص نیست ، ولی برخی از افراد از جمله سیاه پوستان، اسپانیایی تبارها، سرخپوستان آمریکایی و مردم آسیایی آمریکایی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا هستند.
سن: با افزایش سن خطر ابتلا به دیابت افزایش می یابد. زیرا با افزایش سن تمایل به ورزش کمتر شده که سبب کاهش حجم عضلات و افزایش وزن می شود. اما دیابت نوع ۲ در میان کودکان، نوجوانان و جوانان نیز در حال افزایش است.
دیابت بارداری: اگر در دوران بارداری به دیابت بارداری مبتلا شده اید، خطر ابتلا به پیش دیابت و دیابت نوع ۲ در شما افزایش می یابد. اگر نوزادی با وزن بیش از ۴ کیلوگرم به دنیا بیاورید، در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ نیز هستید.
سندرم تخمدان پلی کیستیک: برای زنان، داشتن سندرم تخمدان پلی کیستیک خطر ابتلا به دیابت را افزایش می دهد. (از دیگر علایم تخمدان پلی کیستیک می توان به قاعدگی های نامنظم، رشد موهای زائد و چاقی اشاره کرد.)
فشار خون بالا: داشتن فشار خون بالا می تواند با احتمال ابتلا به دیابت مربوط باشد.
سطوح غیر طبیعی کلسترول و تری گلیسیرید: اگر سطوح پایینی از لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) یا کلسترول خوب دارید، خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ در شما بیشتر است. تری گلیسیرید نوع دیگری از چربی است که در خون حمل می شود. افرادی که سطح تری گلیسیرید بالایی دارند در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ هستند.
دیابت بارداری
در طول بارداری، جفت برای حفظ بارداری شما هورمون تولید می کند. این هورمون ها سلول های شما را نسبت به انسولین مقاوم تر می کنند.
به طور معمول، پانکراس شما با تولید انسولین اضافی کافی برای غلبه بر این مقاومت پاسخ می دهد. اما گاهی اوقات لوزالمعده شما نمی تواند این وضعیت را حفظ کند. هنگامی که این اتفاق می افتد، گلوکز بسیار کمی وارد سلول های شما می شود و مقدار زیادی در خون شما باقی می ماند و در نتیجه دیابت بارداری ایجاد می شود.
عوامل خطر ابتلا به دیابت بارداری
زنان باردار ممکن است به دیابت بارداری مبتلا شوند. عوامل خطر ابتلا به دیابت بارداری عبارتند از:
سن: زنان بالای ۲۵ سال در معرض خطر بیشتری هستند.
سابقه خانوادگی : در صورتیکه شما قبل از بارداری مبتلا به پیش دیابت بودید، یا در بارداری قبلی دیابت بارداری یا مرده زایی داشتید و یا یکی از اعضای خانواده شما مبتلا به دیابت می باشد، احتمال ابتلا به دیابت بارداری در شما افزایش می یابد.
وزن: اضافه وزن قبل از بارداری خطر ابتلا را افزایش می دهد.
نژاد یا قومیت: به دلایلی که مشخص نیست، زنان سیاه‌پوست، اسپانیایی تبار، سرخ‌پوست آمریکایی یا آسیایی‌آمریکایی بیشتر در معرض ابتلا به دیابت بارداری هستند.
عوارض دیابت بارداری
اکثر زنان مبتلا به دیابت بارداری، نوزادان سالمی به دنیا می آورند. با این حال، سطوح قند خون درمان نشده یا کنترل نشده می تواند برای شما و کودکتان مشکلاتی ایجاد کند.
عوارضی در کودک شما می تواند در نتیجه دیابت بارداری رخ دهد، از جمله:
بزرگ شدن بیش از حد کودک: رشد بیش از حد گلوکز اضافی می تواند از جفت عبور کند، که پانکراس کودک شما را تحریک می کند تا انسولین اضافی بسازد. این می تواند باعث بزرگ شدن بیش از حد کودک شما (ماکروزومی) شود.
قند خون پایین: گاهی اوقات نوزادان مادران مبتلا به دیابت بارداری در مدت کوتاهی پس از تولد دچار قند خون پایین (هیپوگلیسمی) می شوند زیرا تولید انسولین خود آنها زیاد است. تغذیه سریع و گاهی محلول گلوکز داخل وریدی می تواند سطح قند خون نوزاد را به حالت عادی برگرداند.
دیابت نوع ۲ در مراحل بعدی زندگی کودک: نوزادان مادرانی که مبتلا به دیابت بارداری هستند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به چاقی و دیابت نوع ۲ در مراحل بعدی زندگی هستند.
مرگ: دیابت بارداری درمان نشده می تواند منجر به مرگ نوزاد قبل و یا اندکی پس از تولد شود.
در نتیجه ی دیابت بارداری ممکن است عوارضی در مادر نیز رخ دهد، از جمله:
پره اکلامپسی: علایم این بیماری فشار خون بالا، پروتئین اضافی در ادرار و تورم در پاها می باشد.
این عارضه می تواند منجر به عوارض جدی یا حتی تهدید کننده ی زندگی مادر و نوزاد شود.
دیابت بارداری دوباره: هنگامی که در یک بارداری به دیابت بارداری مبتلا شده اید، احتمال ابتلای شما در بارداری بعدی بیشتر است. همچنین با افزایش سن، احتمال ابتلا ( معمولاً دیابت نوع ۲ )بیشتر است.
باید و نبایدهای مصرف انسولین در بیماران دیابتی
برای مشاهده مشخصات و خرید انواع سرنگ انسولین کلیک کنید.
برای مشاهده مشخصات برندهای سر سوزن قلم انسولین کلیک کنید.
عوارض
عوارض این بیماری به تدریج در طولانی مدت ایجاد می شود و هر چه مدت طولانی تری درگیر بیماری باشید و قند خون شما کمتر کنترل شود خطر عوارض بیشتر می شود. عوارض احتمالی عبارتند از:
بیماری قلب و عروقی: این بیماری به طور چشمگیری خطر ابتلا به مشکلات مختلف قلبی عروقی از جمله بیماری عروق کرونر همراه با درد قفسه سینه (آنژین)، حمله قلبی، سکته مغزی و تنگ شدن شریان ها (آترواسکلروز) را افزایش می دهد. اگر مبتلا به این بیماری باشید، احتمال ابتلا به بیماری قلبی یا سکته بیشتر است.
آسیب عصبی (نوروپاتی): قند اضافی می تواند به دیواره رگ های خونی ریز (مویرگ ها) که اعصاب شما را تغذیه می کنند، به خصوص در پاها آسیب برساند. این می تواند باعث گزگز، بی حسی، سوزش یا درد شود که معمولاً از نوک انگشتان پا یا انگشتان دست شروع می شود و به تدریج به سمت بالا گسترش می یابد.
در صورت عدم درمان، ممکن است تمام حس خود را در اندام های آسیب دیده از دست بدهید. آسیب به اعصاب مربوط به هضم می تواند باعث ایجاد مشکلاتی مانند حالت تهوع، استفراغ، اسهال یا یبوست شود. برای مردان، ممکن است منجر به اختلال نعوظ شود.
آسیب کلیه (نفروپاتی): کلیه ها حاوی میلیون ها خوشه رگ های خونی ریز (گلومرول ها) هستند که ضایعات خون شما را فیلتر می کنند. دیابت می تواند به این سیستم فیلتر ظریف آسیب برساند. آسیب شدید می تواند منجر به نارسایی کلیه یا بیماری غیرقابل برگشت کلیه شود که ممکن است به دیالیز یا پیوند کلیه نیاز داشته باشد.
آسیب چشم (رتینوپاتی): این بیماری می تواند به رگ های خونی شبکیه آسیب برساند (رتینوپاتی دیابتی) که به طور بالقوه منجر به کوری می شود. همچنین خطر سایر بیماری های جدی بینایی مانند آب مروارید و گلوکوم را افزایش می دهد.
آسیب پا: آسیب عصبی در پا یا جریان خون ضعیف در پاها، خطر عوارض مختلف پا را افزایش می دهد. در صورت عدم درمان، بریدگی ها و تاول ها می توانند عفونت های جدی ایجاد کنند که اغلب به خوبی بهبود نمی یابند. این عفونت ها ممکن است در نهایت نیاز به قطع پا داشته باشند.
مشکلات پوستی: این بیماری ممکن است شما را بیشتر مستعد مشکلات پوستی، از جمله عفونت های باکتریایی و قارچی کند.
اختلال شنوایی: مشکلات شنوایی در افراد مبتلا به دیابت شایع تر است.
بیماری آلزایمر: دیابت نوع ۲ ممکن است خطر ابتلا به زوال عقل مانند بیماری آلزایمر را افزایش دهد. هرچه کنترل قند خون شما ضعیف‌تر باشد، به نظر می‌رسد که این خطر بیشتر باشد. اگرچه تئوری هایی در مورد چگونگی ارتباط این اختلالات وجود دارد، هنوز هیچ کدام ثابت نشده است.
افسردگی: علائم افسردگی در افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ و نوع ۲ شایع است. افسردگی می تواند بر مدیریت دیابت تأثیر بگذارد.
عوارض پیش دیابت
پیش دیابت ممکن است به نوع ۲ تبدیل شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر به دیابت خود یا فرزندتان مشکوک هستید. اگر متوجه علائم احتمالی دیابت شدید، با پزشک خود تماس بگیرید. هرچه این بیماری زودتر تشخیص داده شود، درمان زودتر شروع می شود.
اگر قبلاً این بیماری برای شما تشخیص داده شده است. پس از دریافت تشخیص، تا زمانی که سطح قند خون شما تثبیت شود، نیاز به پیگیری پزشکی دقیق دارید.
باید و نبایدهای مصرف انسولین در بیماران دیابتی
برای مشاهده مشخصات و خرید انواع سرنگ انسولین کلیک کنید.
برای مشاهده مشخصات برندهای سر سوزن قلم انسولین کلیک کنید.
پیشگیری از دیابت:
دیابت نوع ۱ قابل پیشگیری نیست. ولی انتخاب سبک زندگی سالم که به درمان پیش دیابت، دیابت نوع ۲ و دیابت بارداری کمک می کند، می تواند به پیشگیری از دیابت نوع ۱ نیز کمک کند:
غذاهای سالم بخورید: غذاهایی با چربی و کالری کمتر و فیبر بالاتر را برای مصرف انتخاب کنید. میوه ها، سبزیجات و غلات کامل بهترین انتخاب می باشند.
فعالیت بدنی بیشتری داشته باشید: سعی کنید حدود ۳۰ دقیقه فعالیت هوازی متوسط در بیشتر روزهای هفته داشته باشید.
کنترل وزن: اگر اضافه وزن دارید، کاهش حتی ۷ درصد از وزن بدنتان می تواند خطر ابتلا را کاهش دهد.